NSA - Zagraniczny fundusz emerytalny może korzystać ze zwolnienia z CIT tylko w ograniczonym zakresie

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że jeśli zagraniczny fundusz emerytalny prowadzi działania, które wykraczają poza zakres dopuszczalny dla funduszy krajowych, to jego dochody z takiej działalności nie podlegają zwolnieniu z CIT w Polsce. Jednocześnie sąd podkreślił konieczność równego traktowania funduszy emerytalnych z siedzibą w Polsce oraz tych działających w innych państwach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Sprawa dotyczyła brytyjskiego pracowniczego funduszu emerytalnego, który ubiegał się o potwierdzenie, że spełnia warunki zwolnienia z CIT określone w art. 6 ust. 1 pkt 11a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i że nie powinien płacić podatku od dochodów osiąganych na terytorium Polski.

Zgodnie z przywołanym przepisem, ze zwolnienia mogą korzystać fundusze emerytalne z państw UE lub EOG, pod warunkiem że m.in. podlegają opodatkowaniu w kraju swojej siedziby (choćby korzystały tam ze zwolnienia), działają na podstawie zezwolenia i są nadzorowane przez odpowiednie władze, mają depozytariusza oraz zajmują się wyłącznie gromadzeniem i lokowaniem środków emerytalnych. Fundusz spełniał te wymagania. Podlegał opodatkowaniu w Wielkiej Brytanii (choć z uwagi na lokalne przepisy nie płacił podatku), był zarejestrowany, nadzorowany, posiadał depozytariusza i prowadził działalność emerytalną.

Kłopot pojawił się przy sprzedaży udziałów w luksemburskiej spółce, która – poprzez kolejne podmioty – posiadała udziały w spółkach będących właścicielami polskich nieruchomości. Brytyjski fundusz sprzedał swoje udziały, a co najmniej połowa ich wartości pochodziła pośrednio z nieruchomości w Polsce.

Fundusz uważał, że mimo wszystko dochód ze zbycia powinien być zwolniony z podatku, ponieważ spełniał wszystkie wymagane kryteria. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że fundusz nie może skorzystać ze zwolnienia, ponieważ jego działalność nie odpowiada zakresem działalności funduszy emerytalnych działających na podstawie polskich przepisów – nie mają one bowiem prawa inwestować w udziały spółek. W ocenie organu podatkowego, taka różnica wystarczy, by odmówić zastosowania zwolnienia i opodatkować cały dochód z takiej inwestycji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach nie podzielił stanowiska organu podatkowego i przyznał rację funduszowi. W dwóch wyrokach uznał, że nie można odmówić zwolnienia tylko dlatego, że fundusz zagraniczny działa nieco inaczej niż fundusz krajowy. Istotne jest, by działalność była funkcjonalnie porównywalna, a nie identyczna strukturalnie. NSA podtrzymał ten pogląd stwierdzając, że różnice w zakresie działalności nie mogą automatycznie wykluczać prawa do zwolnienia. Jeśli zagraniczny fundusz prowadzi część działalności, której krajowy fundusz prowadzić nie może, to zwolnienie podatkowe nie przysługuje tylko w odniesieniu do tej części dochodów.

Podstawa prawna: Wyrok NSA z 4 czerwca 2025 r., sygn. akt I FSK 696/22 i II FSK 843/22